IVF: zapłodnienie in vitro
Nicole Wendler posiada doktorat z biologii w dziedzinie onkologii i immunologii. Jako redaktor medyczny, autor i korektor pracuje dla różnych wydawnictw, dla których w prosty, zwięzły i logiczny sposób przedstawia złożone i obszerne zagadnienia medyczne.
Więcej o ekspertach Wszystkie treści są sprawdzane przez dziennikarzy medycznych.IVF (In Vitro Fertilization) to najstarsza metoda zapłodnienia wspomaganego. „Klasyczne” nawożenie w probówce zostało z powodzeniem zastosowane po raz pierwszy w 1978 roku. Samo zalanie komórek jajowych i plemników nie wystarczy. Leczenie IVF składa się z kilku dobrze skoordynowanych etapów. Przeczytaj tutaj, jak działa in vitro, dla kogo jest odpowiedni i jakie wiąże się z nim ryzyko.
Co to jest zapłodnienie in vitro?
Procesy organiczne zachodzące poza organizmem – czyli w probówce – określane są mianem „in vitro”. Na przykład w leczeniu IVF, usunięta komórka jajowa jest razem z plemnikiem mężczyzny w probówce. Po udanym zapłodnieniu poza organizmem jedna lub więcej zapłodnionych komórek jajowych zostaje przeniesionych do macicy kobiety.
Naukowcy Steptoe i Edwards po raz pierwszy odnieśli sukces z zapłodnieniem in vitro, kiedy urodziła się 38-letnia Louise Brown w 1978 roku. W tym czasie jednak lekarze usunęli komórkę jajową w spontanicznym cyklu menstruacyjnym. Dziś jednak w większości przypadków jajniki kobiet są stymulowane za pomocą hormonów. Pozwala to na jednoczesne dojrzewanie i usuwanie kilku komórek jajowych.
Jak działa in vitro?
Proces IVF można z grubsza podzielić na następujące sekcje:
- hormonalna stymulacja jajników
- Wywołanie owulacji (indukcja owulacji)
- Odzyskiwanie jaj
- IVF komórek jajowych
- Hodowla zapłodnionych komórek jajowych
- Wprowadzenie zarodka (transfer zarodka)
- Wspomaganie fazy ciałka żółtego (wspomaganie fazy lutealnej)
Na początku zapłodnienia in vitro jajniki kobiety muszą być stymulowane do dojrzewania za pomocą hormonów (gonadotropiny). Lekarz sprawdza postępy za pomocą urządzenia USG. Gdy komórki jajowe dojrzeją, owulacja może zostać wywołana sztucznie (medycznie).
W najlepszym razie lekarz może usunąć z pochwy od pięciu do dziesięciu komórek jajowych (przezpochwowe nakłucie pęcherzyka) i przenieść je do pożywki. Tam komórki jajowe spotykają się ze świeżymi plemnikami partnera uzyskanymi podczas masturbacji.
Po dniu spędzonym w ciepłym inkubatorze możesz sprawdzić pod mikroskopem, czy zapłodnienie in vitro się powiodło. W takim przypadku specjalista medycyny rozrodu może wprowadzić maksymalnie dwie zapłodnione komórki jajowe do macicy kobiety po jednym lub dwóch dniach. W celu zwiększenia powodzenia implantacji faza ciałka żółtego jest wspomagana hormonalnie (progesteron).
Cały proces zapłodnienia in vitro, od stymulacji hormonalnej do złożenia jajeczka, może potrwać kilka tygodni.
Dla kogo przeznaczony jest zapłodnienie in vitro?
Z jednej strony IVF jest opcją dla par, u których kobieta ma niedrożność jajowodów, endometriozę lub przeciwciała przeciwko plemnikom partnera. Nadaje się jednak również dla par, u których plemniki mężczyzny są tak złe, że inseminacja już się nie powiodła.
IVF: szansa na sukces
Fakt, że leczenie IVF ma obecnie znacznie lepsze wskaźniki powodzenia niż w przeszłości, wynika głównie z usunięcia kilku komórek jajowych lub stymulacji jajników godotropinami. O tym, jak wysokie są szanse na sukces, można się przekonać w aktualnym roczniku niemieckiego rejestru in vitro:
Według tego, ciąża występuje w około 32 procentach przypadków po zapłodnieniu in vitro, w tym po transferze zarodka. Ta liczba dotyczy świeżego transferu – czyli przeniesienia komórki jajowej (zarodka), która została „świeżo” zapłodniona w probówce. W przeciwieństwie do tego wskaźnik ciąż z kriotransferem (przeniesienie wcześniej zamrożonego, a następnie rozmrożonego zapłodnionego jaja do transferu) wynosi około 29 procent.
Skuteczność wskaźnika ciąż można zwiększyć, jeśli lekarz przenosi jednocześnie kilka zarodków. Wiąże się z tym jednak możliwość ciąży mnogiej.
Jednak wskaźnik ciąż nie odpowiada wskaźnikowi urodzeń, który jest nieco gorszy z powodu poronień - wynosi około 23 procent na transfer zarodków. Odsetek porodów mnogich wynosi mniej niż 20 procent.
W pojedynczych przypadkach rodzaj zaburzenia płodności oraz wiek mają decydujący wpływ na powodzenie zapłodnienia in vitro. Na przykład im starsza kobieta, tym gorsza ciąża i wskaźnik urodzeń po transferze zarodka.
Zalety i wady IVF
Zapłodnienie in vitro działa tylko w połączeniu z terapią hormonalną, co może być dla kobiety stresujące emocjonalnie i fizycznie. Istnieje również ryzyko wystąpienia zespołu hiperstymulacji jajników. Potencjalnie zagraża życiu, ale na szczęście zdarza się bardzo rzadko. Według niemieckiego rejestru IVF (rocznik 2019), około 99 procent IVF jest nieskomplikowanych.
Jednak nadal istnieje ryzyko. W 2019 roku krwawienie z pochwy (63 procent) lub krwawienie z jamy brzusznej (14,4 procent) występowało stosunkowo często podczas pobierania jaj. Możliwe było również zapalenie otrzewnej (zapalenie otrzewnej; 4,6 procent) i urazy jelit (0,2 procent). Czasami w wyniku zapłodnienia in vitro konieczne było leczenie szpitalne (1,3 proc.) lub opieka chirurgiczna (3,5 proc.).
Jeśli po zapłodnieniu in vitro zostanie wszczepiony więcej niż jeden zarodek, możesz spodziewać się bliźniąt lub trojaczków. Ciąża mnoga na ogół wiąże się ze zwiększonym ryzykiem przedwczesnych porodów i poronień.
IVF jest stosowany od dawna, ale wpływ na rozwój dzieci wciąż jest badany. Ostatnio dwa badania wykazały, że zastosowana pożywka hodowlana, w której rosną zapłodnione komórki jajowe, wpływa na rozwój dzieci. Nie można powiedzieć, co dokładnie do tego prowadzi, ponieważ firmy zachowują dokładny skład swoich roztworów odżywczych w tajemnicy. Jednak naukowcy od dawna wzywają do ujawnienia składników.
Pomimo zagrożeń, zapłodnienie in vitro jest stosunkowo bezpieczną i obiecującą metodą sztucznego zapłodnienia.W Europie rocznie wykonuje się ponad 900 000 cykli IVF, a około 200 000 dzieci rodzi się po zapłodnieniu poza ciałem.
Tagi.: Aktualności zapobieganie domowe środki zaradcze
