przetoka
Przetoka to nienaturalne połączenie dwóch struktur anatomicznych, które w rzeczywistości muszą być od siebie oddzielone. Przetoki mogą przebiegać wewnątrz ciała, na przykład między dwoma narządami lub jamami, lub mogą tworzyć nienaturalne połączenie między wnętrzem ciała a powierzchnią ciała. Tutaj możesz przeczytać, jakie objawy wywołują przetoki, ich przyczyny i jak są leczone.
Co to jest przetoka?
W przypadku przetoki, struktury anatomiczne, które normalnie muszą być od siebie oddzielone - na przykład pochwa i odbyt - są połączone ze sobą tak zwanym przewodem przetokowym. Przetoka może łączyć dwie jamy ciała (przetoka wewnętrzna) lub jedną jamę wewnątrz ciała z powierzchnią ciała (przetoka zewnętrzna). To nienaturalne połączenie może wywołać różne dolegliwości.
Notatka:
Termin fistula pochodzi od łacińskiego słowa „fistula”. To znaczy coś w rodzaju „tuby”.
Przetoki są albo wrodzone, albo rozwijają się w toku życia – np. w wyniku procesów patologicznych lub urazów. Ze względów medycznych przetokę można również wykonać sztucznie. Dzieje się tak na przykład, gdy mocz z pęcherza musi być stale odprowadzany przez ścianę brzucha za pomocą rurki.
Jakie są rodzaje przetok?
Przetoki mogą rozwijać się w dowolnym miejscu ciała i wpływać na wiele różnych struktur. Zakres przetoki również różni się w zależności od przypadku. Dlatego lekarze różnicują przetoki według różnych kryteriów.
Różnicowanie przetok w zależności od ich lokalizacji
To, które narządy i struktury łączą się ze sobą przetoka, jest ważnym wyróżnikiem. Lekarze rozróżniają:
- przetoki wewnętrzne
- przetoki zewnętrzne
Przetoka wewnętrzna
Przetoka wewnętrzna to nienaturalne połączenie między dwiema jamami lub narządami w ciele. Przetoka może na przykład łączyć jelito z pochwą (przetoka odbytniczo-pochwowa).
Na przykład następujące przetoki to przetoki wewnętrzne:
Zaciskanie naczyń krwionośnych (przetoka tętniczo-żylna, zwana także przetoką AV): Mogą wystąpić w dowolnym miejscu ciała, gdzie żyły i tętnice są blisko siebie. Przykładami są:
- Przetoka jamistej tętnicy szyjnej, w skrócie CSCF, przetoka na tętnicy szyjnej
- Przetoka na naczyniach krwionośnych opon mózgowo-rdzeniowych (twardówkowa przetoka AV)
- Przetoka między tętnicą brzuszną a żyłą główną dolną (przetoka aortalno-kawalna)
Głównie te przetoki wewnętrzne pojawiają się w okolicy głowy i szyi:
- Przetoka okołolimfatyczna (ucho wewnętrzne i ucho środkowe nie są całkowicie rozdzielone)
- Przetoka przełykowo-tchawicza (połączenie przełyku z tchawicą)
Często przetoki wewnętrzne wpływają na struktury przewodu pokarmowego i okolic narządów płciowych. Kilka przykładów:
- Przetoka pęcherzowo-pochwowa, zwana także przetoką pęcherzowo-pochwową (nienaturalne połączenie pęcherza z pochwą)
- Połączenie jelita z pochwą (przetoka odbytniczo-pochwowa)
- Kanał przetoki między strukturami kanału odbytu a odbytnicą (pewny typ przetoki odbytu)
Przetoka odbytu Co to jest przetoka odbytu? Jak je zdobyć i jak się ich pozbyć? Skąd pochodzi, czy leczy się samoistnie i czy jest niebezpieczny? Przeczytaj wszystko, co musisz wiedzieć o przetoce odbytu tutaj! Ucz się więcej
Przetoka zewnętrzna
W przypadku przetoki zewnętrznej narząd pusty jest nienaturalnie połączony z powierzchnią ciała przez otwór rurowy. Przykładem tego jest przetoka limfatyczna. Węzeł chłonny otwiera się w kierunku powierzchni ciała i przebija się przez skórę.
Inne przetoki zewnętrzne znajdują się w okolicy głowy:
- Przetoka zęba (ropień pod zębem przedostaje się do jamy ustnej)
- Przetoka na uchu łączy małżowinę uszną z powierzchnią skóry (przetoka przedprzedsionkowa)
Przetoki zewnętrzne występują również w okolicy odbytu i narządów płciowych:
- Przetoka okołoodbytnicza (gdy przewód przetoki łączy kanał odbytu lub odbyt z powierzchnią skóry wokół odbytu)
- Przetoka włosowa (przetoka kości ogonowej)
Różnicowanie przetok w zależności od ich ciężkości
Kolejną cechą wyróżniającą przetokę są indywidualne cechy.
Kompletna przetoka
Przez całkowitą przetokę rozumie się całkowity przełom, albo pomiędzy dwoma narządami (przetoka wewnętrzna, np. przełyk i tchawica) lub między narządem a powierzchnią ciała (przetoka zewnętrzna, np. przetoka odbytu).
Jeśli na przykład jest pełna przetoka odbytu, w pobliżu odbytu rozwija się drugi, nienaturalny odbyt. Tkanka pomiędzy kanałem odbytu a skórą jest całkowicie perforowana. W rezultacie wydzieliny, ropa i stolec mogą wyciekać z przewodu przetokowego.
Niekompletna przetoka
Lekarze mówią o niepełnej przetoce, jeśli jest tylko jeden otwór (ostium). Jest to mniej więcej dojście kanału przetoki, który nie kończy się jednak w innej jamie ani na powierzchni. (Nadal) kończy się na ślepo w tkance.
Zarówno przetoki wewnętrzne, jak i zewnętrzne mogą być niekompletne. Ostium może znajdować się albo na zewnątrz, tj. na skórze. Może jednak znajdować się również po stronie błony śluzowej, czyli wewnątrz ciała.
Jak rozpoznać przetokę?
Zewnętrzna przetoka, która kończy się na powierzchni ciała, jest widoczna gołym okiem u wielu osób dotkniętych chorobą i jeśli nie przebiła się na stałe, przypomina pryszcz wypełniony ropą. Taka zewnętrzna przetoka powoduje następujące objawy:
- Zaczerwienienie skóry
- obrzęk
- przegrzać
- trud
- swędzący
- Uczucie ucisku w dotkniętym obszarze skóry
- Wyciek wydzieliny (w zależności od lokalizacji i połączenia przetoki, ropy, kału, płynu limfatycznego, krwi)
W przeciwieństwie do pryszcza, po otwarciu i opróżnieniu ropy następuje tylko krótkotrwała poprawa. Otwór skórny nie goi się, ale płyny ustrojowe są stale wypływające.
Notatka:
Nie każda przetoka zewnętrzna powoduje dyskomfort, chyba że się przebije. Niektórzy pacjenci zauważają tylko zmianę w skórze.
Pojawia się przetoka wewnętrzna z typowymi objawami zapalnymi. To zawiera:
- gorączka
- Wyczerpanie
- Ból w dotkniętym obszarze (np. objaw przetoki między jelitem a pochwą)
- Kaszel i podrażnienie lub zapalenie oskrzeli w przetokach między przełykiem a tchawicą (przetoki przełykowo-tchawicze)
Przetoki są w wielu przypadkach bardzo niewygodne. Na przykład przetoka zewnętrzna w okolicy odbytu może oznaczać, że dana osoba nie może już siedzieć bez bólu. Ciągłe odprowadzanie ropy, kału lub innych płynów ustrojowych może również bardzo ograniczyć codzienne życie i spowodować u pacjenta wiele stresu psychicznego.
Jak powstają przetoki?
Dlaczego dostajesz przetokę? Istnieje kilka przyczyn przetok:
Zaburzenia rozwoju embrionalnego
Przetoki mogą rozwijać się podczas rozwoju nienarodzonego dziecka w łonie matki. Połączenia między pustymi narządami lub jamami zwykle zamykają się w momencie narodzin. Jeśli takie połączenie pozostaje otwarte, nazywa się to przetoką wrodzoną.
Przykładem jest przetoka przełykowo-tchawicza. Zwykle przełyk i tchawica rozwijają się ze wspólnej jamy podczas rozwoju embrionalnego, która dojrzewa do dwóch zamkniętych rurek przed narodzinami zarodka.
Procesy zapalne i choroby
Przetoka patologiczna jest spowodowana procesami zapalnymi w ciele. Jeśli w organizmie tworzy się ropny ropień, wywiera on nacisk na otaczającą tkankę. Jeśli ciśnienie staje się zbyt wysokie, między jamą wypełnioną ropą a powierzchnią skóry lub inną jamą tworzy się rurowe połączenie.
Wiele chorób powoduje procesy zapalne w organizmie. Jednym z przykładów są przewlekłe choroby zapalne jelit, takie jak choroba Crohna. Choroby te zwiększają również ryzyko powstania przetok. Choroby nowotworowe są również czynnikiem ryzyka. Jeśli owrzodzenie naciska na otaczającą tkankę, powstają tam defekty i mogą tworzyć się przetoki.
Te choroby są częstymi przyczynami przetok:
- choroba Crohna
- Zapalenie uchyłków
- gruźlica
- Choroby nowotworowe
Urazy i urazy
Urazy są kolejną możliwą przyczyną rozwoju przetok. Na przykład, jeśli żyła i sąsiednia tętnica są uszkodzone podczas urazu w taki sposób, że powstaje połączenie, lekarze mówią o przetoce tętniczo-żylnej. Rozwija się w ciągu kilku godzin. Takie obrażenia są zwykle spowodowane użyciem siły, np. noża lub kuli.
Ale interwencje medyczne mogą również powodować przetoki. Jeśli lekarz uszkodzi naczynia krwionośne lub narządy podczas badania cewnika serca lub biopsji, na przykład może powstać przetoka.
Operacje (sztuczna przetoka)
Sztuczną przetokę można stosować w leczeniu różnych chorób. Lekarz stwarza bezpośredni dostęp do organizmu – na przykład sztucznym odżywianiem. Używa nakłucia wydrążoną igłą, aby wprowadzić sztuczną rurkę przez ścianę brzucha bezpośrednio do żołądka. Na przykład specjalny preparat można podawać bezpośrednio do żołądka - np. po udarze lub u pacjentów w śpiączce.
Inną często stosowaną przetoką jest przetoka nadłonowa pęcherza moczowego do bezpośredniego odprowadzania moczu z pęcherza moczowego. W tym celu rurkę wprowadza się nad kość łonową (nadłonową) przez ścianę brzucha i ścianę pęcherza moczowego do pęcherza moczowego.
Jak diagnozuje się przetokę?
Rozpoznanie przetoki odbywa się bardzo różnie w zależności od rodzaju przetoki. Na początku jest anamneza, czyli szczegółowa rozmowa lekarza z pacjentem. Lekarz pyta osobę zaniepokojoną o charakter objawów, kiedy pojawiły się po raz pierwszy i czy są znane wcześniejsze choroby.
Nastąpi badanie fizykalne. Lekarz szuka zmian na powierzchni skóry lub oznak stanu zapalnego pod skórą. Podczas tego badania fizykalnego zwykle widać już przetokę zewnętrzną i lekarz może postawić diagnozę.
Procedury obrazowania
W przypadku podejrzenia przetoki wewnętrznej konieczne są dalsze badania. W zależności od okolicy ciała lekarz najpierw wykona zdjęcia wnętrza ciała. Dostępne są dla niego różne metody:
- Tomografia komputerowa
- Tomografia rezonansu magnetycznego
- Badanie USG
Nagrania uwidaczniają zmiany w tkance, a tym samym nienaturalne kanały przetok. Czasami w badaniach stosuje się środki kontrastowe, aby lepiej widzieć przebieg przetoki.
Endoskopia w diagnostyce przetok
W niektórych przypadkach lekarz prowadzący korzysta z możliwości zajrzenia do wnętrza ciała za pomocą endoskopu. To badanie nazywa się endoskopią. Może to być konieczne, jeśli wcześniej utworzone obrazy nie pozwalają na konkretną diagnozę.
Endoskopia może również wykluczyć lub potwierdzić różne choroby jako przyczynę przetoki. Odbicie jest możliwe na przykład w płucach i klatce piersiowej, oskrzelach, przewodzie pokarmowym, brzuchu i pęcherzu.
Leczenie przetok
Niewiele przetok goi się samoistnie. W większości przypadków konieczne jest leczenie, aby pozbyć się objawów i zapobiec ewentualnym konsekwencjom przetoki. Z reguły im wcześniej zostanie zidentyfikowana i wyleczona przetoka, tym lepsze rokowanie.
Sposób leczenia przetoki zawsze zależy od przyczyny, lokalizacji i ciężkości.
Leczenie zachowawcze
Niektóre przetoki można leczyć bez operacji. Dotyczy to jednak tylko przetok odbytu, które występują jako część nieswoistego zapalenia jelit. Podanie antybiotyków zamyka przetokę. Jednak odsetek nawrotów jest wysoki po leczeniu zachowawczym.
Operacja przetoki
Przetoki zewnętrzne, które kończą się na powierzchni ciała, są w większości przypadków usuwane chirurgicznie. Najpierw otwiera się przetokę i usuwa zawarte w niej płyny ustrojowe. Jeśli w przewodzie przetoki znajdują się bakterie lub inne zarazki, należy usunąć stan zapalny i zainfekowaną tkankę. Następnie lekarz zamyka przetokę, aby nie mogła płynąć nowa wydzielina.
Przetoki wewnętrzne są również zamykane chirurgicznie. W tym celu dostępne są różne metody. Lekarz prowadzący omawia z pacjentem, co jest odpowiednie w indywidualnym przypadku.
Po zabiegu antybiotyki zapobiegają bakteryjnemu zapaleniu pola operacyjnego.
Przetoka: który lekarz jest odpowiedzialny?
Jeśli podejrzewasz, że masz przetokę, skontaktuj się z lekarzem. Pierwsze badanie może czasem zdiagnozować przetoki zewnętrzne. W razie potrzeby skieruje cię do specjalisty.
Może to być dermatolog (dermatolog), ginekolog (ginekolog), internista (internista), specjalista chorób przewodu pokarmowego (gastroenterolog) lub urolog. To, który lekarz zajmie się leczeniem, zależy od tego, które narządy są dotknięte przetoką i jaka jest przyczyna.
Tagi.: włosy pasożyty wartości laboratoryjne
.jpg)
