Wrzód
Wrzód (wrzód, wrzód) to głębokie uszkodzenie tkanki skóry lub błony śluzowej. Może rozwijać się w wyniku choroby zakaźnej, niedostatecznej podaży tlenu do tkanek oraz jako współistniejące zjawisko innych chorób, takich jak cukrzyca. Dowiedz się wszystkiego, co musisz wiedzieć o wrzodach tutaj.
Co to jest wrzód?
Wrzód to głęboko osadzony defekt w skórze lub błonie śluzowej. W języku technicznym mówi się o wrzodach, także wrzodach pisanych, aw większości o wrzodach. Występują w różnych postaciach i mogą wpływać na wiele różnych obszarów ciała, na przykład na wewnętrzną błonę śluzową żołądka lub zewnętrzne obszary skóry na nodze.
Wrzody odróżnia się od tzw. urazowych uszkodzeń tkanek, takich jak zadrapania, skaleczenia, rany kłute czy otarcia. Te ostatnie wady powstają, gdy na skórę działają siły zewnętrzne. W przypadku owrzodzenia natomiast komórki skóry lub błony śluzowej są zwykle uszkadzane przez patologiczne lub w inny sposób zaburzone procesy w organizmie.
Zarówno owrzodzenia, jak i wady pourazowe są klasyfikowane przez lekarzy pod pojęciem rany (Vulnus) razem. Przy okazji: jeśli dotknięte są tylko powierzchowne warstwy skóry, mówi się technicznym żargonem o nadżerkach lub przeczosach. Dobrze znanym przykładem są otarcia skóry po upadku lub porysowane pęcherzyki skórne.
Wrzód - niewyraźne wyrażenie
Wrzód to określenie nieprecyzyjne, zwłaszcza potocznie. W większości oznacza wrzód, ale nie tylko. Niektórzy ludzie odnoszą się również do guzów jako wrzodów. Jednak tkanka nie jest tutaj niszczona, a raczej powiększa się. Termin wrzód może być również związany z ropnym stanem zapalnym.
W rzadkich przypadkach wrzody wrzodowe mogą również przekształcić się w złośliwe narośla (raki). Jednak niestabilne, rozległe blizny (oparzenia, oparzenia chemiczne), przewlekłe przetoki czy długotrwałe procesy zapalne w organizmie zwiększają ryzyko wystąpienia takich nowotworów złośliwych. Często należą one do grupy tzw. raków płaskonabłonkowych.
I odwrotnie, „owrzodzenia rakowe” mogą niszczyć skórę i błony śluzowe. Dobrze znanymi przykładami są wrzodziejący rak piersi lub wrzodziejący rak żołądka.
Formy wrzodów
Lekarze rozróżniają różne wrzody. Nazwa danego owrzodzenia zależy na przykład od tego, jak jest on wykonany, w której części ciała się znajduje lub jak rośnie.
Ulcus cruris („otwarta noga”)
Owrzodzenie podudzia to owrzodzenie w okolicy podudzia. Powstaje w wyniku zaburzeń krążenia w naczyniach nóg. Na przykład żylne owrzodzenie podudzi powstaje na podstawie zaawansowanej przewlekłej niewydolności żylnej. Z drugiej strony, jeśli tętnice kończyn dolnych są poważnie zwężone w chorobie zarostowej tętnic obwodowych (PAD), rozwija się tzw.
Choroba zarostowa tętnic obwodowych Noga palacza to potoczne określenie zwężenia tętnic nóg. Najważniejszym czynnikiem ryzyka jest palenie. Przeczytaj wszystko, co musisz wiedzieć o chorobie tutaj. Ucz się więcej
Wrzód gastryczny
Wrzód żołądka, zwany także wrzodem żołądka, to głęboka rana w wyściółce żołądka. Zwykle jest wynikiem przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka wywołanego przez bakterię Helicobacter pylori. Zwiększona produkcja kwasu żołądkowego lub nieodpowiednia naturalna ochrona błony śluzowej sprzyjają wrzodom żołądka. W niektórych przypadkach długotrwałe stosowanie niektórych leków (np. indometacyna, diklofenak, kwas acetylosalicylowy) może powodować wrzody żołądka. Inne czynniki ryzyka to palenie, alkohol i stres.
Wrzód dwunastnicy (wrzód dwunastnicy)
Wrzód dwunastnicy to wrzód w ścianie dwunastnicy. Podobnie jak wrzód żołądka jest formą choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Występuje częściej niż wrzód żołądka iw wielu przypadkach jest spowodowany zakażeniem Helicobacter pylori.
Wrzód molle
Ulcus molle („miękki wrzód”, wrzód wrzodowy) opiera się na zakażeniu bakterią Haemophilus ducreyi. Jest to choroba przenoszona drogą płciową, czyli choroba przenoszona drogą płciową, która początkowo charakteryzuje się drobnymi, bolesnymi guzkami (grudkami), a w końcu (miękkimi) owrzodzeniami zewnętrznych narządów płciowych. Z reguły rzadko występuje w Europie i jest szczególnie rozpowszechniony na obszarach tropikalnych i subtropikalnych (np. Azja Południowo-Wschodnia, Afryka).
Ulcus durum
„Twarde” owrzodzenie (ulcus durum) to również owrzodzenie, które pojawia się w obrębie narządów płciowych w przebiegu choroby przenoszonej drogą płciową. Wraz z obrzękiem węzłów chłonnych jest to typowy objaw kiły pierwotnej. Ulcus durum, znany również jako „twardy wrzód”, jest raczej bezbolesny, szorstki i goi się z bliznami po około trzech do ośmiu tygodniach. Ale to nie leczy kiły, teraz powoduje dalsze stadia choroby.
Odleżyn (odleżyn)
Jest to wyraźnie zarysowane uszkodzenie skóry i leżącej pod nią tkanki spowodowane długotrwałym naciskiem. Odleżyna jest również znana jako odleżyna lub odleżyna i potocznie jako „odleżyna”. Występuje zwykle u pacjentów o ograniczonej sprawności ruchowej i niskim napięciu mięśni na wózkach inwalidzkich lub u osób obłożnie chorych.
Wrzód rogówki
Powierzchowne urazy rogówki oka mogą prowadzić do bakteryjnego zapalenia rogówki (zapalenia rogówki). Często dzieje się tak w wyniku infekcji bakteryjnej gronkowcami, paciorkowcami lub chlamydiami. Jednak grzyby lub niektóre wirusy (adenowirusy) mogą również wywoływać takie immunologiczne zapalenie rogówki. Osoby noszące soczewki kontaktowe lub osoby z suchymi oczami są bardziej zagrożone.
W niektórych przypadkach taka infekcja może rozwinąć się w bolesne owrzodzenia rogówki (ulcus corneae). Towarzyszy im zwykle bardzo czerwone, łzawiące oko. Jeśli stan zapalny postępuje powoli, ale systematycznie, lekarze mówią o jednym Serpens wrzód rogówki. Nieleczona rogówka staje się coraz bardziej mętna. Widok jest zwykle ograniczony, w zależności od nasilenia - w skrajnych przypadkach chore oko grozi ślepotą.
Wrzód terebralny raka podstawnokomórkowego
Rak podstawnokomórkowy („rak białej skóry”) to złośliwy nowotwór skóry, który jest szeroko rozpowszechniony w Europie i jest głównie spowodowany nadmierną ekspozycją na słońce w przypadku jasnej skóry. Rak podstawnokomórkowy charakteryzuje się guzkami w kolorze skóry lub czerwonawym. W przeciwieństwie do większości nowotworów, rak podstawnokomórkowy daje przerzuty rzadziej. Jednak ten typ guza często narasta na sąsiadujące obszary tkanek z powstawaniem wrzodów (ulcus terebrans).
Stopa cukrzycowa
Choroba metaboliczna, cukrzyca, może uszkadzać naczynia krwionośne i drogi nerwowe z powodu długotrwałego podwyższonego poziomu cukru we krwi. W efekcie wzrasta ryzyko wystąpienia zaburzeń krążenia w stopie. W początkowych stadiach objawia się to zwykle zimną i niebieskawo-bladą skórą stóp. W bardziej zaawansowanych fazach podczas chodzenia pojawia się ból przypominający skurcze. Niewielkie urazy stopy mogą prowadzić do otwartych owrzodzeń (malum perforans), które goją się bardzo słabo.
Owrzodzenie popromienne
Lekarze nazywają owrzodzenie popromienne szczególnym rodzajem uszkodzenia tkanki spowodowanego promieniowaniem jonizującym. Taki kształt owrzodzenia powstaje np. jako powikłanie w terapii nowotworowej (radioterapia). W wyniku narażenia na promieniowanie może umrzeć nie tylko sam guz, ale także otaczająca go (zdrowa) tkanka. Kiedy i czy wystąpi taki wrzód popromienny, zależy od intensywności i długości napromieniania, a także od całkowitej dawki promieniowania.
Przy tego rodzaju leczeniu lekarze dokładają wszelkich starań, aby dawka promieniowania była jak najniższa. Z reguły lekarze zazwyczaj łączą radioterapię z towarzyszącą farmakoterapią (cytostatyki).
Owrzodzenia aftowe (owrzodzenia jamy ustnej)
Wrzody aftowe to uszkodzenie błony śluzowej jamy ustnej. Zwykle są okrągłe, owalne i zwykle mają żółtawy, czasem szarobiały nalot na podstawie. Chociaż w wielu przypadkach goją się nieszkodliwie, zwykle powodują silny ból. Ich wielkość jest różna. Uszkodzenia skóry wahają się od wielkości szpilki do średnicy trzech centymetrów (duże owrzodzenia aftowe). Afty mogą wystąpić jednorazowo, ale także powracać. W zależności od stopnia uszkodzenia błon śluzowych ich gojenie może potrwać nawet kilka miesięcy.
Ciężkość wrzodu
Przewlekłe owrzodzenia skóry można również podzielić na różne stopnie nasilenia. Decydującym czynnikiem jest to, jak płasko i jak głęboko rozszerza się wrzód.
Owrzodzenie stopnia 1: Łagodniejszy rodzaj owrzodzenia, który ogranicza się do zewnętrznych warstw skóry.
Stopień 2: owrzodzenie, które już dotarło do tkanki podskórnej i może w ten sposób wpływać na naczynia krwionośne.
Owrzodzenie stopnia 3.: Owrzodzenie dotarło już do struktur pod skórą, takich jak ścięgna, kości, więzadła lub stawy.
Owrzodzenie stopnia 4.: Oprócz defektu substancji występuje również miejscowo ograniczone nagromadzenie ropy (ropień) lub zapalne uszkodzenie kości (zapalenie kości i szpiku).
Wrzód stopnia 5: Wrzód jest już bardzo rozpowszechniony. Dotknięta tkanka jest nie tylko zaogniona, ale miejscami obumiera (martwica). Ta martwicza tkanka uniemożliwia zaopatrywanie otaczającej zdrowej tkanki w tlen i substancje odżywcze oraz utrudnia pracę układu odpornościowego. Od tej fazy pomaga jedynie chirurgiczne usunięcie martwej tkanki w celu powstrzymania (postępującej) śmierci obszaru tkanki.
Stopień 6 owrzodzenia: Dotknięte części ciała są odcięte od dopływu krwi (zgorzel, martwica niedokrwienna). Procesy próchnicy zaczynają się już w obrębie rany i otaczającej ją tkanki. Rana ma wówczas zazwyczaj kolor żółto-brązowy do czarnego. Dotknięta część ciała jest często nieodwracalnie uszkodzona i musi – jeśli to możliwe – zostać usunięta chirurgicznie lub nawet amputowana na dużym obszarze. Jeśli bakterie, które osiedlą się w tej ranie, dostaną się do krwiobiegu, istnieje ryzyko ciężkiego zatrucia krwi (posocznicy).
Objawy
Objawy owrzodzenia są zróżnicowane i zależą od lokalizacji, przyczyny, nasilenia i czasu trwania już wykrytego uszkodzenia tkanki. Same różne wrzody mogą wyglądać inaczej. Osoby dotknięte chorobą często mają dodatkowe skargi.
Rana wrzodowa jest zwykle wilgotna i sącząca się. Czasami rany są nieregularne, czasami równo ostro odgraniczone. Skóra na krawędzi owrzodzenia często przypomina wał w kształcie pierścienia (ściana krawędzi). Wrzody goją się słabo i nieleczone mogą stać się przewlekłe. Zagojone wrzody zwykle pozostawiają blizny.
Ponadto niektóre owrzodzenia są bolesne, takie jak owrzodzenie podudzi tętnicy „otwartej nogi”, owrzodzenie molle lub głębokie aftowe owrzodzenia jamy ustnej. Z drugiej strony inne prawie nie powodują bólu (np. owrzodzenie twarde lub wrzody neuropatyczne w cukrzycy).
Niewidoczne wrzody żołądkowo-jelitowe mogą również objawiać się palącym bólem w górnej części brzucha. Jeśli masz wrzody żołądka, pojawiają się one w trakcie lub po jedzeniu lub piciu. Z drugiej strony wrzód dwunastnicy często boli, gdy żołądek jest pusty (w nocy), a ból łagodzi jedzenie. Obie formy mogą również powodować utratę apetytu, a czasami nudności i wymioty.
Komplikacje
Wrzody czasami zaczynają krwawić. Może to zagrażać życiu, zwłaszcza w przypadku choroby wrzodowej przewodu pokarmowego. Typowym objawem krwawienia wewnętrznego są czarne stolce (smoliste stolce). Jeśli owrzodzenie obficie krwawi, istnieje ryzyko wstrząsu krążeniowego.
Ponadto patogeny mogą osadzać się we wrzodach i powodować stan zapalny (zakażenie rany). Jeśli nie są leczone na czas, coraz bardziej rozprzestrzeniają się w głębszych warstwach tkanek i wpływają na inne tkanki, takie jak kości i szpik kostny (zapalenie kości i szpiku). Jeśli zarazki dostaną się do krwiobiegu, mogą spowodować zagrażające życiu zatrucie krwi (sepsę).
leczenie
Ze względu na różnorodność objawów nie ma ogólnego leczenia wrzodów. Terapia zależy od choroby lub przyczyny, która wywołała wrzód.
Lekarze mogą z powodzeniem leczyć niektóre wrzody za pomocą samych leków. Na przykład w przypadku wrzodów żołądkowo-jelitowych przepisują preparaty regulujące kwasowość żołądka (zwłaszcza inhibitory pompy protonowej, takie jak pantoprazol). Jeśli wrzód jest spowodowany infekcją bakteryjną, zwykle pomagają antybiotyki.
Lekarze często podchodzą do otwartych owrzodzeń chirurgicznie, aby ostatecznie stworzyć sprzyjające warunki do gojenia. Jeśli przyczyną są choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, proces ten jest zwykle długotrwały i wymaga regularnej, profesjonalnej pielęgnacji i pielęgnacji ran.
Jeśli zaburzenia krążenia powodują owrzodzenie, zwykle wymagane są dodatkowe środki. Należą do nich leki poprawiające przepływ krwi. I interwencje, w których lekarze ponownie rozszerzają zwężone naczynia lub tworzą obejście.
W przypadku szczególnie rozległych ubytków tkankowych pomóc może jedynie przeszczep skóry. W szczególnie ciężkich przypadkach, takich jak niebezpieczna infekcja, chirurdzy muszą amputować tę część ciała.
Możesz dokładnie przeczytać, jak lekarze badają i leczą poszczególne wrzody w naszych odpowiednich tekstach specjalistycznych.
