naskórek

Eva Rudolf-Müller jest niezależną pisarką w zespole medycznym Studiowała medycynę człowieka i nauki prasowe, wielokrotnie pracowała w obu dziedzinach – jako lekarz w klinice, jako recenzent i jako dziennikarz medyczny w różnych czasopismach specjalistycznych. Obecnie pracuje w dziennikarstwie internetowym, gdzie każdemu oferowana jest szeroka gama leków.

Więcej o ekspertach Wszystkie treści są sprawdzane przez dziennikarzy medycznych.

Naskórek to wierzchnia warstwa naszej trójwarstwowej skóry. 90 procent naskórka składa się z warstwy zrogowaciałej, złożonej ze specjalnych komórek, które keratynizują się na powierzchni skóry, a następnie są złuszczane. Naskórek nieustannie się odnawia. Przeczytaj wszystko, co musisz wiedzieć o naskórku!

Czym jest naskórek?

Naskórek to wierzchnia warstwa skóry, granica między naszym ciałem a światem zewnętrznym. Ich gęsta sieć komórkowa tworzy barierę ochronną przed wnikającymi drobnoustrojami i innymi obcymi substancjami. Naskórek jest unaczyniony i pozbawiony nerwów. Ich grubość jest bardzo zróżnicowana i zależy od stopnia obciążenia mechanicznego: W nieobciążonych obszarach (np. na powiekach) naskórek ma grubość zaledwie od 0,03 do 0,05 mm. Natomiast w miejscach narażonych na duże obciążenia (dłonie dłoni i podeszwy stóp) ma grubość do dwóch milimetrów.

Naskórek jest stale odnawiany w jego niżej położonych partiach i zrogowaciały w warstwach wyżej położonych.

Warstwy naskórka

Naskórek składa się z kilku warstw:

• Powierzchowna warstwa rogowa (stratum corneum) z warstwą dysjunctum, najbardziej zewnętrzną warstwą, w której zrzucane są komórki rogowe
• niezrośnięta głęboka listka zarodkowa (stratum germinativum)

Głęboko położona warstwa zarodkowa jest również podzielona na kilka warstw. Od dołu do góry są to:

• Warstwa podstawnokomórkowa (warstwa podstawna)
• Warstwa kolczasta (warstwa kolczysta)
• Warstwa ziarnista (warstwa ziarnista)
• Błyszcząca warstwa komórek (stratum lucidum)

Warstwa rogowa (warstwa rogowa)

Warstwa rogowa, górna warstwa naskórka, składa się z połączonych, spłaszczonych komórek, które zawierają keratynę (białko włókniste) i nie mają rdzenia. Te tak zwane keratynocyty są utrzymywane razem przez ścisłe połączenie za pomocą desmosomów (kompresja błony komórkowej). Keratyna zapobiega odparowywaniu wody z powierzchni skóry. Sebum, który jest wytwarzany przez gruczoły łojowe, utrzymuje warstwę rogową elastyczną i hydrofobową.

Keratynocyty migrują na powierzchnię skóry (stratum disjunctum) w ciągu czterech tygodni. W ten sposób coraz bardziej ulegają rogowaceniu, są następnie niszczone i ostatecznie odklejają się od skóry. Tak więc skóra stale się odnawia.

Listek zarodkowy (stratum germinativum)

Warstwa zarodkowa leży pod warstwą rogową, jest mocno połączona ze skórą właściwą i poprzez podział stale wytwarza nowe komórki nabłonka. Jest podzielony na cztery warstwy:

W warstwie dolnej, warstwie komórek podstawnych (warstwa podstawna) i następnej warstwie, warstwie kolczastych komórek (warstwa kolczysta), namnażają się komórki naskórka: to tam znajdują się komórki podstawne i melanocyty. Te ostatnie produkują brązowo-czarną melaninę. W zależności od ilości pigmentu skóra i włosy są mniej lub bardziej napigmentowane. Melanina chroni przed nadmiernym narażeniem i opala skórę.

Górne kolczaste komórki już wykazują oznaki rogowacenia.

Ziarna keratohialiny znajdują się w warstwie komórek ziarnistych (stratum granulosum), które na górze przylegają do warstwy kolczastych komórek. Wydzielają substancje tłuszczowe, które nadają warstwie rogowej biały wygląd.

Górna warstwa warstwy zarodkowej, błyszcząca warstwa komórek (stratum lucidum), jest lekka i prześwituje. Składa się z keratynocytów, zawiera glikogen (postać magazynująca węglowodany) i eleidynę, produkt pośredni keratyny.

Funkcja naskórka

Funkcją naskórka jest ochrona organizmu przed szkodliwymi wpływami zewnętrznymi. Naskórek jako wierzchnia warstwa skóry zapobiega wnikaniu szkodliwych mikroorganizmów oraz chroni przed promieniowaniem UV i obciążeniami mechanicznymi.

Jakie problemy może powodować naskórek?

Naskórek może przysporzyć wielu problemów. Jeśli kontakty komórkowe w najwyższej warstwie naskórka, w warstwie dysjunctum, nie rozluźniają się prawidłowo, a zrogowaciałe komórki przyklejają się do naskórka, powstaje łuszcząca się powierzchnia skóry, jak np. w przypadku łuszczycy.

Zaburzenia w warstwie rogowej dają wrażenie dyskeratozy. Oznacza to patologicznie przedwczesną keratynizację komórek.

W akantozie warstwa kolczastych komórek jest pogrubiona ponad normę. Jeśli warstwa komórek ziarnistych jest mocno pogrubiona, nazywa się to granulozą. Pogrubienie warstwy rogowej nazywa się hiperkeratozą.

W przypadku niecałkowicie zrogowaciałej warstwy zrogowaciałej (parakeratoza) warstwa komórek ziarnistych jest całkowicie nieobecna.

Jeśli ktoś ma za mało lub w ogóle nie ma melaniny, to skóra jest bardzo jasna, a włosy białe. Lekarze mówią wtedy o albinizmie.

Biała plamistość (bielactwo) tworzy białe, pozbawione pigmentu plamy na skórze, które mogą się stopniowo rozszerzać.

Znamiona to zaokrąglone plamy pigmentowe. Jeśli ulegną degeneracji, może rozwinąć się czerniak złośliwy (rak czarnej skóry). Istnieją również inne formy raka skóry, takie jak rak kolczastokomórkowy i podstawnokomórkowy. Powstają z warstwy kolczastych komórek lub warstwy komórek podstawnych naskórka.

Tagi.:  ciąża terapie zapobieganie