Zespół wstrząsu toksycznego

Astrid Leitner studiowała medycynę weterynaryjną w Wiedniu. Po dziesięciu latach praktyki weterynaryjnej i urodzeniu córki przeszła - bardziej przypadkowo - na dziennikarstwo medyczne. Szybko stało się jasne, że jej zainteresowanie tematami medycznymi i zamiłowanie do pisania były dla niej idealnym połączeniem. Astrid Leitner mieszka z córką, psem i kotem w Wiedniu i Górnej Austrii.

Więcej o ekspertach Wszystkie treści są sprawdzane przez dziennikarzy medycznych.

Zespół wstrząsu toksycznego (TSS) to nagłe i zagrażające życiu powikłanie wywołane infekcją bakteryjną. Nieleczony TSS prowadzi do niewydolności wielonarządowej. Często dotyka młode kobiety, które używają tamponów. Przeczytaj tutaj, jak to się dzieje i jakie objawy występują!

Kody ICD dla tej choroby: Kody ICD to uznane na całym świecie kody diagnoz medycznych. Można je znaleźć np. w pismach lekarskich czy na zaświadczeniach o niezdolności do pracy. A48

Krótki przegląd:

• Co to jest zespół wstrząsu toksycznego? Ostra i zagrażająca życiu infekcja, która nieleczona prowadzi do niewydolności wielonarządowej. TSS często wiąże się ze stosowaniem tamponów.
• Przyczyny: infekcja bakteryjna Staphylococcus aureus i Streptococcus pyogenes
• Czynniki ryzyka: młody wiek, kolonizacja pochwy gronkowcami, stosowanie tamponów o dużej chłonności, długi okres przebywania tamponu w pochwie
• Objawy: Nagła i uporczywa gorączka powyżej 39°C, ból głowy, senność, gwałtowny spadek ciśnienia krwi aż do niewydolności krążenia i wielonarządowej
• Diagnostyka: typowe objawy, oznaki bakterii
• Leczenie: Natychmiastowa intensywna terapia medyczna, dezynfekcja, antybiotyki, płyny, kontrola czynności narządów
• Zapobieganie: Staranna higiena menstruacyjna

Co to jest zespół wstrząsu toksycznego?

Zespół wstrząsu toksycznego (TSS) to ostra i zagrażająca życiu choroba wywoływana przez toksyny z dwóch rodzajów bakterii. TSS był wcześniej znany jako „choroba tamponowa”. Tampony faktycznie promują rozwój TSS, ale nie są za to wyłącznie odpowiedzialne. Bakterie wywołujące chorobę (paciorkowce i gronkowce) mogą również przedostać się do organizmu innymi drogami i wywołać wstrząs toksyczny. Termin „zespół” opisuje fakt, że kilka typowych objawów występuje jednocześnie w TSS.

Charakterystyczne dla zespołu wstrząsu toksycznego jest to, że postępuje on szybko i nieleczony powoduje poważne uszkodzenie narządów, aż do niewydolności wielonarządowej. Tym ważniejsze jest poznanie objawów i wezwanie pomocy medycznej przy pierwszych objawach.

częstotliwość

TSS może wystąpić u kobiet, mężczyzn i dzieci, ale dotyczy głównie młodszych kobiet. Według RKI około 92 procent wszystkich opisanych do tej pory przypadków wystąpiło u kobiet (średni wiek: 23 lata), które stosowały tampony podczas menstruacji. Ogólnie jednak TSS jest bardzo rzadki: szacuje się, że co roku rozwija go od trzech do sześciu na 100 000 kobiet.

Jak rozwija się zespół wstrząsu toksycznego?

Zespół wstrząsu toksycznego wywoływany jest przez toksyny z dwóch rodzajów bakterii:

• Staphylococcus aureus (w większości przypadków)
• Streptococcus pyogenes (rzadko)

Oba typy bakterii są szeroko rozpowszechnione i występują naturalnie w niewielkich ilościach na skórze i błonach śluzowych (np. w nosie i pochwie) u wielu osób, nie powodując żadnych objawów choroby. Sama „kolonizacja” tymi bakteriami nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.

Naturalna bariera skóry i błon śluzowych sprawia, że ​​bakterie nie dostają się do wnętrza organizmu i tam się nie rozmnażają. Ponadto układ odpornościowy wytwarza substancje obronne (przeciwciała) przeciwko patogenom i dzięki temu utrzymuje je pod kontrolą. Zasadniczo im wyższy wiek, tym mniejsze prawdopodobieństwo infekcji paciorkowcami i gronkowcami. W późniejszym wieku dorosłym około 90 procent wszystkich ludzi wytworzyło przeciwko niemu przeciwciała.

TSS rozwija się tylko wtedy, gdy układ odpornościowy jest skonfrontowany ze szczególnie dużą liczbą gronkowców lub paciorkowców, ale jeszcze nie wszedł z nimi w kontakt i dlatego nie wytworzył jeszcze przeciwko nim przeciwciał. Układ odpornościowy nie jest wtedy w stanie zneutralizować patogenu.

Jak patogeny dostają się do organizmu?

Gronkowce i paciorkowce mogą na różne sposoby dostać się do organizmu i tam się rozmnażać.

Rany lub infekcje skóry: rany lub infekcje skóry zaburzają naturalną barierę skórną. Patogeny wnikają do organizmu bez przeszkód i tam się rozmnażają. Wyzwalaczami są na przykład urazy skóry lub rany chirurgiczne, infekcje spowodowane oparzeniami lub ukąszeniami owadów.

Błony śluzowe: To samo dotyczy błon śluzowych, tworzą one również naturalną barierę odstraszającą patogeny. Urazy (które pojawiają się na przykład podczas używania kubków menstruacyjnych) lub infekcje błony śluzowej pochwy (po urodzeniu, w połogu) ułatwiają penetrację bakterii przez skórę. Tampony zaburzają równowagę flory pochwy usuwając magnez z błony śluzowej. Gronkowce mogą się łatwiej rozmnażać w środowisku ubogim w magnez.

Dlaczego paciorkowce i gronkowce są tak niebezpieczne?

Paciorkowce i gronkowce to bakterie wytwarzające toksyny. Te trucizny są również nazywane „superantygenami”. W porównaniu do „normalnych” antygenów (patogenów) wywołują nadmierną i niekontrolowaną odpowiedź immunologiczną, powodując uwalnianie przez komórki odpornościowe (limfocyty T) nadmiernej ilości substancji przekaźnikowych (cytokin). Te ostatecznie powodują silne reakcje zapalne we wszystkich układach narządów, które z kolei są odpowiedzialne za wstrząs toksyczny.

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka TSS obejmują:

• Nieleczone infekcje paciorkowcowe lub gronkowcowe (takie jak rany skóry, infekcje pochwy lub zatok)
• Młodszy wiek: TSS występuje szczególnie często u młodszych, wcześniej zdrowych kobiet. Lekarze zakładają, że przyczyną jest niedojrzały układ odpornościowy.
• Istniejąca wcześniej kolonizacja bakteryjna pochwy: U niektórych kobiet gronkowce osadzają się na błonie śluzowej pochwy, nie powodując dyskomfortu. Jeśli flora pochwy jest niezrównoważona (na przykład w przypadku infekcji pochwy), gronkowce wymykają się spod kontroli i mogą powodować problemy.
• Stosowanie wysoce chłonnych tamponów. Aby móc wchłonąć jak najwięcej krwi, często zawierają one włókna syntetyczne zamiast czystej bawełny. Chociaż są one szczególnie chłonne, stwarzają również bakteriom idealne warunki do namnażania się.
• Tampony lub miseczki menstruacyjne pozostawione w pochwie zbyt długo lub zapomniane.
• Gąbki, membrany lub diafragmy antykoncepcyjne.

Jak rozpoznać TSS?

Zespół wstrząsu toksycznego rozwija się w ciągu kilku godzin. TSS zwykle zaczyna się bardzo nagle z wysoką gorączką powyżej 39 ° C. Ponadto pojawiają się objawy, które początkowo sprawiają, że myślisz o przeziębieniu lub grypie. Należą do nich np. bóle głowy i mięśni, nudności, wymioty czy biegunka.

Choroba zwykle postępuje bardzo szybko, organizm jest w stanie szoku z powodu toksyn bakteryjnych: gwałtownie spada ciśnienie krwi, co staje się zauważalne poprzez narastające osłabienie i senność. Gwałtowny spadek ciśnienia krwi prowadzi w ciągu kilku godzin do dni do tego, że narządy wewnętrzne nie są już odpowiednio ukrwione. Istnieje ryzyko poważnych zaburzeń czynnościowych (upośledzenie czynności nerek, zespół ostrej niewydolności oddechowej, śpiączka) aż do niewydolności wielonarządowej. U około dziesięciu procent dotkniętych tą chorobą wysypka przypominająca oparzenie słoneczne rozwija się po jednym do dwóch tygodni, zwłaszcza na dłoniach i podeszwach stóp.

Wezwij karetkę po pierwszych oznakach TSS, zwłaszcza jeśli miesiączkujesz i używasz tamponów lub kubków menstruacyjnych!

diagnoza

TSS to stan, który wymaga szybkiej diagnozy. Lekarz zazwyczaj podaje je na podstawie typowych objawów i wykrycia patogenu.

Ocena objawów

Diagnoza jest pewna, gdy ustalono, że zajęte są co najmniej trzy układy narządów. To może być:

• Przewód pokarmowy (wymioty, nudności lub biegunka)
• Mięśnie (wyraźny ból mięśni z odpowiednio zmienionymi wartościami kreatyniny lub fosfokinazy we krwi)
• Zaczerwienienie błon śluzowych (gardło, pochwa, spojówka)
• Nerki (podwyższony poziom mocznika lub kreatyniny we krwi, ropa w moczu lub infekcja dróg moczowych)
• Wątroba (podwyższone wartości wątrobowe we krwi takie jak transaminazy, bilirubina czy fosfataza alkaliczna)
• Centralny układ nerwowy (dezorientacja, zaburzenia świadomości)

Wykrywanie patogenów

Ponadto lekarz stara się zidentyfikować bakterię wywołującą chorobę. W tym celu pobiera wymazy z podejrzanego miejsca infekcji (rana, nos, pochwa) i bada je pod kątem obecności patogenu.

W około 60 procentach wszystkich przypadków TSS wywoływanych przez paciorkowce patogen znajduje się również we krwi, w przypadku infekcji gronkowcami ma to miejsce tylko w pięciu procentach.

Dalsze dochodzenia

Lekarz wykorzystuje rezonans magnetyczny (MRI) lub tomografię komputerową (CT) w celu zlokalizowania ognisk infekcji wewnątrz ciała (np. ropnia).

Jak leczy się TSS?

Zespół wstrząsu toksycznego zawsze wymaga natychmiastowego intensywnego leczenia. Im szybciej zostanie wyleczony, tym większe szanse na całkowite wyleczenie.

Usunięcie przyczyny wyzwalania: Jeśli tampon (lub kubek menstruacyjny) wywołał TSS, należy go natychmiast usunąć. To samo dotyczy ran: lekarz usuwa źródło infekcji poprzez oczyszczenie i dezynfekcję rany. Jeśli ognisko znajduje się wewnątrz ciała - na przykład ropień - może być konieczna operacja.

Zwalczanie infekcji bakteryjnych: Antybiotyki działają przeciwko bakteriom, zabijając je lub blokując ich dalszą reprodukcję. W przypadku TSS pacjentowi zwykle podaje się kombinację antybiotyków beta-laktamowych i aktywnego składnika klindamycyny. Czasami konieczne jest przejście na inne antybiotyki.

Stabilizacja krążenia: Szczególnie ważne jest ponowne ustabilizowanie układu krążenia. W celu podwyższenia ciśnienia krwi pacjentowi podaje się płyny poprzez infuzję. W razie potrzeby naczynia krwionośne są również zwężane lekami, takimi jak wazopresyna.

Neutralizacja toksyn bakteryjnych: tak zwane immunoglobuliny pomagają uczynić toksyny wytworzone przez bakterie nieskutecznymi.

Hamowanie nadmiernego układu odpornościowego: Kortykoidy mają silne działanie przeciwzapalne i pomagają kontrolować nadmierną reakcję układu odpornościowego.

Utrzymanie funkcji narządów (wątroby, nerek, serca, płuc, krwi): Jeśli narządy wewnętrzne zostały już zaatakowane przez toksyny bakteryjne, lekarz stara się utrzymać ich funkcję. Leczenie zależy od danego narządu: jeśli zajęte są płuca (np. w zespole ostrej niewydolności oddechowej), czasami konieczna jest sztuczna wentylacja, a zaburzenia czynności nerek mogą wymagać dializy.

zapobieganie

Ogólna profilaktyka

Aby zapobiec TSS, ważne jest, aby leczyć rany lub infekcje z udziałem paciorkowców lub gronkowców w odpowiednim czasie. Należą do nich np. rany skórne, infekcje pochwy po porodzie czy infekcje po oparzeniach.

Wskazówki dla dziewcząt i kobiet, które używają tamponów lub kubków menstruacyjnych

• Zawsze myj ręce przed i po włożeniu tamponu lub kubeczka menstruacyjnego.
• Naprzemiennie używaj tamponów / kubków menstruacyjnych i podpasek higienicznych.
• Zmieniaj tampony regularnie co cztery do ośmiu godzin.
• Zmieniaj tampon przed snem i zaraz po przebudzeniu.
• Unikaj szczególnie chłonnych tamponów.
• Jeśli to możliwe, użyj najmniejszego rozmiaru tamponu, który pasuje do Twojej miesiączki i częściej wymieniaj tampon.
• Jeśli kiedykolwiek miałeś TSS, lepiej nie używać tamponów.
• Używaj tylko nieuszkodzonych tamponów w oryginalnym opakowaniu.
• Dokładnie spłucz krew z kubka menstruacyjnego pod bieżącą wodą.
• Zagotuj kubek menstruacyjny i pojemnik do przechowywania po ustaniu krwawienia.
• Wymień kubek menstruacyjny, jeśli jest uszkodzony lub wydziela nieprzyjemny zapach.

Prognoza

Zasadniczo im wcześniej zostanie zdiagnozowany i leczony TSS, tym korzystniejsze rokowanie. Zależy to również od rodzaju bakterii, które spowodowały chorobę. TSS wywołane przez gronkowce jest zwykle mniej dotkliwe, 97 procent pacjentów całkowicie wyzdrowieje.

W przypadku paciorkowcowego TSS rokowanie zależy przede wszystkim od wieku pacjenta: podczas gdy dzieci dobrze przeżywają chorobę w większości przypadków, przeżywalność u dorosłych jest znacznie niższa.

Tagi.:  gpp niespełnione pragnienie posiadania dzieci lecznicze ziołowe domowe środki zaradcze