Złamanie rzepki

Dr. med. Mira Seidel jest niezależną pisarką dla zespołu medycznego

Więcej o ekspertach Wszystkie treści są sprawdzane przez dziennikarzy medycznych.

Złamanie rzepki to pęknięcie rzepki. Przyczyną jest zwykle bezpośredni uraz zgiętego stawu kolanowego. Poszkodowany nie może już aktywnie wyprostować kolana, staw jest wyraźnie opuchnięty i bolesny. To, czy rzepka jest leczona zachowawczo czy chirurgicznie, zależy od rodzaju złamania. Dowiedz się więcej o złamaniu rzepki tutaj.

Kody ICD dla tej choroby: Kody ICD to uznane na całym świecie kody diagnoz medycznych. Można je znaleźć np. w pismach lekarskich czy na zaświadczeniach o niezdolności do pracy. S82

Złamanie rzepki: opis

Przy zaledwie 1% złamanie rzepki jest jednym z rzadkich złamań u ludzi. Mężczyźni chorują około dwa razy częściej niż kobiety, najczęściej w wieku od 20 do 50 lat. Jako złamanie stawu złamanie rzepki wymaga dokładnego zbadania i leczenia.

Rzepka (rzepka) łączy ścięgno prostownika uda (ścięgna mięśnia czworogłowego) ze ścięgnem rzepki i zapobiega ocieraniu się ścięgna mięśnia czworogłowego bezpośrednio o staw kolanowy. Jest to największa kość trzeszkowa w ludzkim ciele i jest zintegrowana z aparatem prostowników stawu kolanowego. Podczas ruchu rzepka ślizga się po odpowiednim rowku w kości udowej.

Złamanie rzepki: klasyfikacja

Złamanie rzepki można podzielić na:

• Złamania po wyrwaniu słupa
• Złamania poprzeczne
• Złamania podłużne
• Złamania kawałków
• Rozdrobnione złamania

Złamanie rzepki: objawy

Złamanie rzepki objawia się obrzękiem i bólem stawu kolanowego. Osoba poszkodowana może aktywnie podnosić staw wbrew grawitacji tylko w ograniczonym zakresie lub wcale. Nie jest to jednak pewny objaw złamania rzepki – czasami staw kolanowy może się zgiąć pomimo złamanej rzepki.

Jeśli złamanie rzepki jest przemieszczone, zwykle można wyczuć wgniecenie w okolicy. W przypadku złamania rzepki często można zaobserwować powierzchowne defekty skóry, takie jak siniaki i otarcia. W niektórych przypadkach chrupnięcie można usłyszeć i poczuć, gdy tylko poruszy się staw kolanowy (trzeszczenie).

Ponieważ rzepka znajduje się bezpośrednio pod skórą, złamanie rzepki jest często jednym z tak zwanych złamań otwartych. Oznacza to, że części kości wychodzą przez skórę.

Złamanie rzepki: przyczyny i czynniki ryzyka

Przyczyną złamania rzepki jest zwykle bezpośredni uraz przedniej powierzchni kolana spowodowany upadkiem lub uderzeniem w zgięty staw kolanowy. Jest to zwykle złamanie poprzeczne. Złamanie rzepki często występuje w wypadkach samochodowych, gdy staw kolanowy uderza gwałtownie w deskę rozdzielczą („uraz deski rozdzielczej”). Wiele osób dotkniętych chorobą doznaje również innych urazów, zwłaszcza uda lub miednicy.

Niektóre sporty (takie jak jazda na rolkach) mogą również złamać rzepkę, jeśli upadniesz na kolano. W wyjątkowych przypadkach nagłe zgięcie maksymalnie rozciągniętego mięśniowo stawu kolanowego może również doprowadzić do złamania rzepki.

Złamanie rzepki może również wystąpić podczas operacji. Na przykład w przypadku usunięcia przeszczepu (ACL) lub wszczepienia protezy kolana za rzepką, możliwym powikłaniem może być złamanie rzepki. Inne interwencje, takie jak refiksje ścięgna mięśnia czworogłowego lub rekonstrukcje wokół rzepki, również stanowią ryzyko.

Złamanie rzepki: badania i diagnostyka

Jeśli podejrzewasz przepuklinę rzepki, powinieneś udać się do lekarza specjalizującego się w ortopedii i chirurgii urazowej.

anamnese

Aby zdiagnozować złamanie rzepki, lekarz najpierw zapyta Cię dokładnie, jak doszło do wypadku i Twoją historię medyczną, na przykład:

• Upadłeś na staw kolanowy?
• Otrzymałeś cios w przednią powierzchnię kolana?
• Czy możesz opisać dokładny przebieg wypadku?
• Czy nadal możesz się wyprostować i zgiąć kolano?
• Boli cię?
• Czy miałeś już dolegliwości w okolicy kolana, takie jak ból, ograniczenie ruchomości lub wcześniejsze zwichnięcie?

Badanie lekarskie

Następnie lekarz bada staw kolanowy pod kątem obrzęku i bólu oraz sprawdza, jak daleko można go przesunąć. W przypadku złamania rzepki wyprostowana noga często nie może być uniesiona wbrew oporowi badającego.

W przypadku złamania rzepki do przestrzeni stawowej zwykle dostaje się płyn tkankowy lub krew - tworzy się tzw. wysięk stawowy lub hemarthrosis (krwawy wysięk stawowy). Rezultatem jest typowa „tańcząca rzepka”. Badacz naciska na rzepkę i czuje, jak „unosi się” na wysięku stawowym.

Lekarz zbada również otaczające tkanki miękkie. Powierzchowne otarcia skóry nie są rzadkością. Nie należy również pomijać towarzyszących urazów kości.

Badanie obrazowe

Prześwietlenie stawu kolanowego może ostatecznie ustalić, czy kolano jest złamane, czy nie. Kolano jest prześwietlane zarówno z przodu jak iz boku. W przypadku złamania podłużnego wykonywany jest dodatkowy obraz osiowy.

Ponadto za pomocą ultradźwięków można zobrazować ścięgno rzepki, mięśnie ud i nagromadzenie płynu w stawie. Jeśli nadal istnieje niepewność, pomocna może być tomografia komputerowa (CT).

Złamanie rzepki: leczenie

Celem leczenia złamanej rzepki jest odbudowa stawu i aparatu prostowników. W zależności od rodzaju złamania (np. złamanie podłużne lub poprzeczne) oraz rodzaju złamania (przemieszczone lub nie) złamanie rzepki może być leczone zachowawczo lub chirurgicznie. W przypadku udzielania pierwszej pomocy złamanie jest wstępnie szynowane, noga odciążana i chłodzona poduszeczkami lodowymi.

Złamanie rzepki: leczenie zachowawcze

W przypadku złamania podłużnego bez przesunięć, w którym staw kolanowy można jeszcze wyprostować, możliwe jest leczenie zachowawcze: złamanie rzepki można leczyć w szynie bez operacji. W przypadku złamania poprzecznego, które nie przesuwa się pod kątem 40 stopni zgięcia, stosuje się również podejście zachowawcze, podobnie jak w przypadku złamań gwiaździstych i lekko przesuniętych wyrwaniach biegunów dystalnych.

Staw kolanowy unieruchamiamy na około 6 tygodni za pomocą ortezy (szyna unieruchamiająca, szyna Donjoy/Mecron bez stawu). Dzięki dwóm wspornikom przedramienia noga może być częściowo obciążona maksymalnie 15 kilogramami. Towarzysząca fizjoterapia wspomaga gojenie, dzięki czemu zakres ruchu jest ograniczony. Dopiero po sześciu tygodniach odpoczynku pacjent może stopniowo zwiększać obciążenie kolana do pełnej masy ciała.

Złamanie rzepki: leczenie chirurgiczne

Operacja jest wskazana w przypadku przemieszczonego złamania rzepki, gdzie w stawie utworzył się stopień oraz w przypadku złamania otwartego. Celem jest ponowna anatomiczna rekonstrukcja rzepki. Jeśli nie jest to możliwe (np. złamanie rozdrobnione), rzepkę należy całkowicie usunąć.

Jeśli złamanie rzepki jest tylko nieznacznie przemieszczone, złamanie można ponownie ustabilizować w ramach artroskopii. Jeśli konieczna jest operacja otwarta, nacięcie skóry wykonuje się wzdłużnie ze względu na ukrwienie. Wiertła lub śruby utrzymują fragmenty na miejscu. Specjalny pas napinający absorbuje siły rozciągające (kręgowanie).

Zasadniczo pas napinający jest stabilny od ćwiczeń do obciążenia. Pozwala to na szybkie rozpoczęcie fizjoterapii. Przede wszystkim ma na celu trening mięśni ud i chodu. Po wygojeniu się złamania rzepki czasami konieczne jest usunięcie implantów w kolejnej operacji.

Po operacji złamanie rzepki można przez kilka pierwszych dni delikatnie leczyć lodem i unosić nogę. Ręczny drenaż limfatyczny może pomóc w zapobieganiu obrzękom.

Złamanie rzepki: przebieg choroby i rokowanie

Rokowanie jest bardzo dobre w około 70 procentach wszystkich przypadków złamań rzepki. Kość zwykle goi się w ciągu sześciu do ośmiu tygodni. Dotknięta noga jest wtedy ponownie w pełni sprawna.

Jednak może pojawić się szereg komplikacji: Jeśli chrząstka pozostaje nieregularna z tyłu rzepki pomimo operacji, istnieje ryzyko przedwczesnego zużycia stawu w łożysku ślizgowym rzepki (gonartroza). Aby temu zapobiec, rzepkę można całkowicie usunąć (patelektomia). Kolejnym powikłaniem może być utrata siły mięśnia uda, a kolano staje się bardziej niestabilne. Złamanie rzepki niesie ze sobą również ryzyko, że kolano nie będzie już tak ruchliwe, jak przed urazem.

Tagi.:  narkotyki alkoholowe szpital zęby