Hipertermia

Dr. med. Philipp Nicol jest niezależnym pisarzem dla redakcji medycznej

Więcej o ekspertach Wszystkie treści są sprawdzane przez dziennikarzy medycznych.

Hipertermia (hipertermia terapeutyczna) to medyczna, celowana aplikacja ciepła na tkankę nowotworową. Może sprawić, że chemioterapia lub radioterapia będą skuteczniejsze w przypadku raka. Tutaj możesz przeczytać wszystko na temat hipertermii, kiedy ją wykonywać, jakie niesie ze sobą ryzyko i na co trzeba być później świadomym.

Co to jest hipertermia?

Hipertermia to ukierunkowane zastosowanie ciepła. Temperatura powinna wynosić od 40 do 45 stopni Celsjusza. Jest stosowany głównie w leczeniu raka jako terapia wspomagająca wraz z chemioterapią lub radioterapią.

Istnieją trzy różne procedury:

Miejscowa hipertermia

W miejscowej hipertermii stosuje się specjalne sondy w kształcie igieł, które ogrzewają tkankę w określonym punkcie za pomocą fal elektromagnetycznych. Szczególnie nadaje się do tzw. powierzchownych typów nowotworów, takich jak rak piersi czy przerzuty zlokalizowane bezpośrednio pod skórą.

Regionalna hipertermia

Działa podobnie do miejscowej hipertermii, ale regionalna hipertermia może również dotrzeć do głębiej położonych guzów (np. w raku odbytnicy).

Termiczne całe ciało

W tym celu całe ciało jest podgrzewane do 42 stopni Celsjusza przez 60 minut. Lekarz używa do tego również specjalnych sond.

Hipertermia nieinwazyjna i inwazyjna

W zasadzie hipertermię można stosować nieinwazyjnie (z zewnątrz) lub inwazyjnie np. za pomocą sond, kabli lub podgrzanych płynów wprowadzanych do organizmu. Inwazyjną hipertermię łączy się zwykle z napromienianiem „od wewnątrz”, tzw. brachyterapią.

Terapia gorączkowa nie jest już stosowana: ta procedura wykorzystuje substancje wywołujące gorączkę (pirogenne) do ogrzania ciała. Ponieważ ten rodzaj hipertermii jest bardzo trudny do kontrolowania i wiąże się z dużym ryzykiem, nie jest już stosowany.

Uczulenie przez hipertermię
Ogrzana tkanka jest lepiej ukrwiona. Jeśli leczenie hipertermii prowadzi się razem z chemioterapią, zwiększony przepływ krwi powoduje wzrost stężenia środka chemioterapeutycznego w tkance nowotworowej, co zwiększa skuteczność chemioterapii. Ponadto osłabione zostają własne genetyczne mechanizmy naprawy komórki, co z kolei ma pozytywny wpływ na działanie radioterapii uszkadzającej materiał genetyczny.

Uszkodzenie komórek (cytotoksyczność) z powodu hipertermii
Komórki rakowe wystawione na działanie temperatury powyżej 42 stopni Celsjusza przez długi czas umierają. Hipertermia powoduje zatem również bezpośrednie uszkodzenie i zniszczenie komórek, chociaż efekt ten jest stosunkowo słaby. Aby odpowiednio zniszczyć tkankę nowotworową za pomocą ciepła, konieczne byłyby wyższe temperatury, które również uszkodziłyby otaczającą zdrową tkankę.

Kiedy robić hipertermię?

Kobiety w ciąży, a także pacjenci z metalowymi protezami stawów w obszarze terapeutycznym, rozrusznikami serca lub wszczepionymi defibrylatorami (ICD) nie mogą być leczeni, ponieważ hipertermia może nagrzać wszczepiony materiał i go uszkodzić. Ponieważ w szczególności hipertermia całego ciała może być bardzo stresująca dla organizmu, nie należy prowadzić leczenia w przypadku następujących chorób:

• Uszkodzenie szpiku kostnego
• Słabe płuca lub serce
• Zakrzepica
• padaczka
• Ciężki obrzęk limfatyczny
• Niewydolność nerek (niewydolność nerek)
• ciąża
• Ostra infekcja
• Nadczynność tarczycy (nadczynność tarczycy)

Zasadniczo lekarze stosują hipertermię w przypadku różnych nowotworów. Obejmują one:

• Rak piersi
• Rak odbytnicy
• Guz tkanek miękkich
• Guz głowy i szyi
• Guz przełyku
• Złośliwy rak skóry
• Guz mózgu
• rak szyjki macicy

Co robisz z hipertermią?

Hipertermię przeprowadzają specjalnie przeszkoleni lekarze (radioterapeuta / radioonkolog) w wyspecjalizowanych ośrodkach. Przed rozpoczęciem leczenia lekarz przeprowadzi z Tobą szczegółową dyskusję. Wyjaśni on zagrożenia i skutki uboczne hipertermii, omówi Twoją historię medyczną i szczegółowo Cię zbada.

Lekarz następnie wykorzystuje obrazowanie sterowane komputerowo (tomografia komputerowa, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny, MRT) w celu określenia obszaru do ogrzania i obliczenia niezbędnego rozkładu temperatury. Aby zmierzyć temperaturę w obszarze docelowym, przybliża sondy pomiarowe jak najbliżej guza. Jeśli to możliwe, używa do tego naturalnych otworów ciała.

W razie potrzeby hipertermię można wykonać w lekkim znieczuleniu lub za pomocą środka uspokajającego.

W zależności od zabiegu, ciepło podawane jest następnie np. za pomocą tzw. aplikatora pierścieniowego – urządzenia, które emituje fale elektromagnetyczne, a tym samym generuje ciepło w ciele. Zabieg trwa od 60 do 90 minut. W tym czasie będziesz pod stałą opieką lekarzy specjalistów i pielęgniarek. W sumie zabieg można przeprowadzić do dwunastu razy raz lub dwa razy w tygodniu. Ważne jest również, aby hipertermia była podawana jednocześnie z chemioterapią lub radioterapią.

Jakie jest ryzyko hipertermii?

Poważne skutki uboczne są rzadkie w przypadku hipertermii. Często występuje zaczerwienienie lub obrzęk w obszarze podgrzanej tkanki, a czasem ból. Oparzenia są bardzo rzadkie. Niezależnie od tego w przebiegu towarzyszącej chemioterapii lub radioterapii mogą pojawić się poważne skutki uboczne.

Na co powinienem uważać po hipertermii?

Poczujesz zmęczenie, zwłaszcza po hipertermii całego ciała. Odpocznij i daj swojemu ciału czas na regenerację. Jeśli hipertermia całego ciała jest wykonywana w znieczuleniu, pozostaniesz w szpitalu przez jedną noc w celu monitorowania. Zwróć uwagę na ból wokół leczonego obszaru – może to być oznaką oparzeń.

Należy pamiętać, że hipertermia nie jest jeszcze w pełni rozwinięta i może być stosowana tylko w przypadku wybranych guzów i niektórych pacjentów. Dokładny efekt nie został jeszcze jasno wyjaśniony i nadal jest badany naukowo.

Mimo wszystko hipertermia jest nowoczesnym i delikatnym zabiegiem w leczeniu raka. Stosowany przez ekspertów może dawać dobre wyniki przy minimalnych skutkach ubocznych.

Tagi.:  cyfrowe zdrowie anatomia domowe środki zaradcze